Hoofdstuk 5 – Experimenten
1. Energetische aspecten bij een chemische reactie
Endo-energetische reacties
a. Elektrolyse
- Baardelektrolyse
- Chemisch schrijven door elektrische energie
- Elektrisch kleuren
- Elektrochemische corrosie
- Elektrochemische metaalbewerking
- Elektroforese in een petrischaaltje
- Elektroforese
- Elektrolyse met een aardappel
- Elektrolyse in een magneetveld
- Elektrolyse van een kaliumjodide-oplossing
- Elektrolyse van water met een gemaakt toestel
- Elektrolyse van waterstofchloride
- Elektrolyse van loodacetaat / groeien
- Het autootje op zon-energie
- Kleurige ontleding
- Micro-elektrolyse met indicatorpapier
- Schrijven en uitvegen van geheime boodschappen met elektrische stroom
- Tomatensap met broom
- Zuren en basen op wandel
- Blauwe letters op een geel papier
- Dendrieten
b. Fotolyse
- Bromering van pentaan
- Chemische foto
- Fotografie op een oude wijze
- Fotografisch proces nabootsen
- Fotolyse van zilverchloride
- Geheimschrift fotochemisch zichtbaar maken
- Maak van een fotografische print
- Omkeerbare reactie onder invloed van licht
- Reactie door belichting van zilverchloride
- Thermochemie
- Thermochemie2
- Citroenblauwdruk
- Organische zonnecel
- Fotolyse met thionine
c. Spontane endo-energetische reacties
- Endotherme reactie met vorming van ammoniak
- Endotherme reactie met zure hosties
- Endotherme reactie met zwavel
- Optimaliseren van proef voor bereiken van de laagste temperatuur
- Reactie tussen bakpoeder en citroenzuur
- Spontane endotherme reactie
- Temperatuurmeting bij de reactie met zure hosties
- Reactie tussen schoolkrijt en waterstofchloride
- Beker vriest vast door vaste stoffen
- Ijs laten vriezen zonder koude bron
- Optimaliseren van de endotherme reactie: bakpoeder/citroenzuur
- Ijs maken door vaste stoffen te mengen
- Zure hosties
d. Thermolyse
- Geheime boodschappen met citroensap
- Cold en hot pack
- Ontleding van suiker
- Productie van twee gassen uit ammoniumchloride
- Thermolyse en verbranding van suiker
- Thermolyse voor het onttrekken van kristalwater
- Welk gas ontstaat door thermolyse van bakpoeder?
- Zwavelzuur en water endotherm of exotherm?
- Onzichtbare inkt met aardappel
- Schrijven met melk
Exo-energetische reacties
a. Vorming van elektrische energie
b. Vorming van licht, straling
- Bloed opsporen met luminol
- Breken van een lightstick
- Chemoluminescente klokreactie
- Chemoluminescentie van luminol met Glorix
- Fluorescerende pudding
- Fluorescerende slierten
- Geheime boodschappen met ajuin
- Gloeiende mentosfontein
- Het regent vuur
- Licht in het donker
- Lichtgevende tonic
- Lichtgevend waspoeder
- Methaanvuurbal
- Onweer onder water
- Oplichtend ei
- Oplichtende buis
- Sterretjes voor oud en nieuw
- Vonken uit suiker
- Vuurspuwende vulkaan
- Chlorofyl in thee
- Lichtgevende inkt
- Verbranding van suiker
- Exo-energetische reactie met zwavel en zink
- Chemoluminescentie met luminol
- Noorderlicht
- Gekwantiseerde fosforescentie
- Fotochemisch bleken van methyleenblauw
c. Vorming van mechanische energie
d. Vorming van warmte
- Bengaals vuur
- Brandende suiker
- De faraoslang
- Dynamietzeep
- Eitje bakken met calciumoxide
- Exotherme reactie met azijn en staalwol
- Geheime boodschap met ammoniumdichromaat
- Geheimschrift met zwavelzuur
- Het regent vuur
- Cold en hot packs
- Methaanvuurbal
- Raket met lucifers
- Reactie tussen magnesium en waterstofchloride
- Reactie tussen staalwol en tafelazijn
- Sterretjes voor oud en nieuw
- Thermolyse en verbranding van suiker
- Vuurspuwende vulkaan
- Zuurstof bevordert verbranding
- Zwavelzuur in water endotherm of exotherm
- Brandbare citrusvruchten
- De brandbaarheid van chocolade
Thermometers met stoffen
2. Stofomzettingen
Algemeen
Kleurreeksen
- Alcoholoxidatie
- Buitenaards water
- Een chemische vlag
- Gouden glitters
- Gouden cent
- De groene, blauwe kolf
- Kettingreactie met voedingsmiddelen
- Kleuren in evolutie
- Kleurenorgel
- Koper odyssee
- Looddijodide sneeuwwerk
- Maak de langste kleurenketting
- Maak een kleurrijk muntenkunstwerk
- Maak met eenzelfde oplossing de meeste dranken
- Maken van een verkeerslicht
- Onderzoek van de vlamspectra van elementen
- Ontkleurde regenboog
- Reductie van kaliumpermanganaat door gummibeertjes
- Rood wit blauw
- Zes kleuren in één oplossing
- Zwart wit geeft kleurloos
- Rood-gouden boodschappen
- Magisch water
- Magische inkt
Onderscheid fysische en chemische reactie
Soorten chemische reacties
Wetten
a. Wet van behoud van atomen
b. Wet van behoud van massa
- De reactie van kopersulfaat en natriumhydroxide
- Massabalans met waterstofchloride en magnesium
- Massaverandering bij een chemische reactie
- Sealed-bag experiment met hydroxiden
- Wet van behoud van massa aantonen
- Papier maken
- Paperclips voor de wet van behoud van massa
- Verandering van massa staalwol bij verbranding
Hoofdstuk 5 – Experimenten
1. Energetische aspecten bij een chemische reactie
Activeringsenergie
- Brandende suiker
- Verbranding van staalwol door toevoeging van elektrische energie
- Verbranding van staalwol met batterij
Algemeen
- Classificatie van reacties op basis van energie-omzettingen
- Energieomzettingen in verschillende vormen
- Endo- en exo-energetische reacties met eenzelfde stof
Endo-energetische reacties
a. Elektrolyse
- Baardelektrolyse
- Chemisch schrijven door elektrische energie
- Elektrisch kleuren
- Elektrochemische corrosie
- Elektrochemische metaalbewerking
- Elektroforese in een petrischaaltje
- Elektroforese
- Elektrolyse met een aardappel
- Elektrolyse in een magneetveld
- Elektrolyse van een kaliumjodide-oplossing
- Elektrolyse van water met een gemaakt toestel
- Elektrolyse van waterstofchloride
- Elektrolyse van loodacetaat / groeien
- Het autootje op zon-energie
- Kleurige ontleding
- Micro-elektrolyse met indicatorpapier
- Schrijven en uitvegen van geheime boodschappen met elektrische stroom
- Tomatensap met broom
- Zuren en basen op wandel
b. Fotolyse
- Bromering van pentaan
- Chemische foto
- Fotografie op een oude wijze
- Fotografisch proces nabootsen
- Fotolyse van zilverchloride
- Geheimschrift fotochemisch zichtbaar maken
- Maak van een fotografische print
- Omkeerbare reactie onder invloed van licht
- Reactie door belichting van zilverchloride
- Thermochemie
- Thermochemie2
- Citroenblauwdruk
- Organische zonnecel
- Fotolyse met thionine
c. Spontane endo-energetische reacties
- Endotherme reactie met vorming van ammoniak
- Endotherme reactie met zure hosties
- Endotherme reactie met zwavel
- Optimaliseren van proef voor bereiken van de laagste temperatuur
- Reactie tussen bakpoeder en citroenzuur
- Spontane endotherme reactie
- Temperatuurmeting bij de reactie met zure hosties
- Reactie tussen schoolkrijt en waterstofchloride
- Beker vriest vast door vaste stoffen
- Ijs laten vriezen zonder koude bron
- Optimaliseren van de endotherme reactie: bakpoeder/citroenzuur
- Ijs maken door vaste stoffen te mengen
- Zure hosties
d. Thermolyse
- Geheime boodschappen met citroensap
- Cold en hot pack
- Ontleding van suiker
- Productie van twee gassen uit ammoniumchloride
- Thermolyse en verbranding van suiker
- Thermolyse voor het onttrekken van kristalwater
- Welk gas ontstaat door thermolyse van bakpoeder?
- Zwavelzuur en water endotherm of exotherm?
- Onzichtbare inkt met aardappel
Exo-energetische reacties
a. Vorming van elektrische energie
b. Vorming van licht, straling
- Bloed opsporen met luminol
- Breken van een lightstick
- Chemoluminescente klokreactie
- Chemoluminescentie van luminol met Glorix
- Fluorescerende pudding
- Fluorescerende slierten
- Geheime boodschappen met ajuin
- Gloeiende mentosfontein
- Het regent vuur
- Licht in het donker
- Lichtgevende tonic
- Lichtgevend waspoeder
- Methaanvuurbal
- Onweer onder water
- Oplichtend ei
- Oplichtende buis
- Sterretjes voor oud en nieuw
- Vonken uit suiker
- Vuurspuwende vulkaan
- Chlorofyl in thee
- Lichtgevende inkt
- Verbranding van suiker
- Exo-energetische reactie met zwavel en zink
- Chemoluminescentie met luminol
- Bengaals vuur
- Noorderlicht
- Oplichtende Markeerstiften
- Gekwantiseerde fosforescentie
- Fotochemisch bleken van methyleenblauw
c. Vorming van mechanische energie
d. Vorming van warmte
- Bengaals vuur
- Brandende suiker
- De faraoslang
- Dynamietzeep
- Eitje bakken met calciumoxide
- Exotherme reactie met azijn en staalwol
- Geheime boodschap met ammoniumdichromaat
- Geheimschrift met zwavelzuur
- Het regent vuur
- Cold en hot packs
- Methaanvuurbal
- Raket met lucifers
- Reactie tussen magnesium en waterstofchloride
- Reactie tussen staalwol en tafelazijn
- Sterretjes voor oud en nieuw
- Thermolyse en verbranding van suiker
- Vuurspuwende vulkaan
- Zuurstof bevordert verbranding
- Zwavelzuur in water endotherm of exotherm
- Brandbare citrusvruchten
- De brandbaarheid van chocolade
Thermometers met stoffen
2. Stofomzettingen
Algemeen
- Eigenschappen van elementen uit groep IIa
- Observeren van chemische reacties
- Reactie van inkt en javel
- Reacties met halogeniden
- Welke veranderingen kunnen er optreden bij chemische reactie?
- Reageerbuisproeven
- Vlamprotectie
- Fysische eigenschappen van stoffen
Kleurreeksen
- Alcoholoxidatie
- Buitenaards water
- Een chemische vlag
- Gouden glitters
- Gouden cent
- De groene, blauwe kolf
- Kettingreactie met voedingsmiddelen
- Kleuren in evolutie
- Kleurenorgel
- Koper odyssee
- Looddijodide sneeuwwerk
- Maak de langste kleurenketting
- Maak een kleurrijk muntenkunstwerk
- Maak met eenzelfde oplossing de meeste dranken
- Maken van een verkeerslicht
- Onderzoek van de vlamspectra van elementen
- Ontkleurde regenboog
- Reductie van kaliumpermanganaat door gummibeertjes
- Rood wit blauw
- Zes kleuren in één oplossing
- Zwart wit geeft kleurloos
- Rood-gouden boodschappen
- Magisch water
- Magische inkt
Onderscheid fysische en chemische reactie
- Fysische en chemische verschijnselen
- Licht schenken
- Fysische en chemische reacties
- Reactie tussen bakpoeder en azijnzuur en tussen zuurstofwater en mangaandioxide
Soorten chemische reacties
- Construeer het strafste blusapparaat
- De faraoslang
- Kunstbloed
- Lanceer de strafste bakpoederraket
- Maak je eigen brandblustoestel
- Maak de meest kronkelende faraoslang
- Maak je eigen stuiterbal
Uitdagingen
- Hoe bekomen we de grootste zwarte slang uit suiker door middel van dehydratatie?
- Hoe bekomen we de hoogst mogelijke stuiterende stuiterbal
- Maak de koudste coldpack
- Maak je eigen coldpack
Wetten
a. Wet van behoud van atomen
- Koperreacties
- De reactiereeks van koper
- De Koper Odyssee
- Omkeerbare omzetting van kopermetaal tot koperoxide en terug
- Wet van behoud van atoomsoorten
b. Wet van behoud van massa
- De reactie van kopersulfaat en natriumhydroxide
- Massabalans met waterstofchloride en magnesium
- Massaverandering bij een chemische reactie
- Sealed-bag experiment met hydroxiden
- Wet van behoud van massa aantonen
- Papier maken
- Paperclips voor de wet van behoud van massa
- Verandering van massa staalwol bij verbranding
c. Wet van de constante massaverhouding