Hoofdstuk 3 – Experimenten

Enkelvoudige stoffen

a. Algemeen

• Inwerking van zuren op metalen
• Wat zijn de verschillen tussen metalen en niet-metalen?

b. Aluminium

• Aluminiumbatterij
• Reactie van natriumhydroxidekorrels en aluminium
• Aluinkristallen uit aluminiumfolie
• Aluminiumfolie reageert met kopersulfaatoplossing
• Een blik geeft stroom
• Aluminium-luchtbatterij
• Ontsteken van aluminium

c. Boor

• Ijs brandt groen (proef niet uitvoeren in klas wegens gebruik van boorzuur)

d. Calcium

• Calciumgehalte in kraantjeswater
• Gekleurde vlam in een gel
• Heat packs
• Knalgas bereiden met calcium
• Thermolyse van calciumcarbonaat
• Vriespuntsverlaging met CaCl₂

e. Dibroom

• Bromering van pentaan o.i.v. licht
• Broomse regenboog in tomatensap
• Tomatensap met broom

f. Dichloor

• Elektrolyse van waterstofchloride
• Reacties met dichloor
• Spanningsreeks bepalen van niet-metalen met dichloor
• Dichloor bereid met huishoudproducten
• Chloorsynthese

g. Dijood

• Chemische patronen in een waterige oplossing
• Geheime boodschappen korte tijd zichtbaar
• Jood in zeewier
• Klokreactie met dijood
• Magische zwart-wit hand
• Oscillerende reactie met dijood
• Vorming van een éénwaardig koperzout
• Zwart en wit geeft kleurloos
• Jood-Bloem
• Originele stempel

h. Fosfor

• Raket met lucifers

i. Helium

• Helium inademen

i. Ijzer

Corrosie zichtbaar maken

• Elektrochemische corrosie
• Exotherme reactie van azijn met staalwol
• Ijzer aanduiden in cornflakes
• Ijzer in munten
• Magnetiet
• Magnetisch Slijm
• Passivering van ijzeren nagels met geconcentreerd salpeterzuur
• Roest
• Roestpreventie
• Verkoperen van een ijzeren plaat
• Vorming van FeS uit ijzerpoeder
• Een bloedende nagel
• Vervaardigen van ijzer: thermiet

j. Kalium

• KOH schilfers reageren met koolstofdioxide uit de lucht

k. Koolstof

• Blauwe inkt wordt kleurloze inkt met koolstof
• Een zwarte slang met suiker
• Ijzer maken uit roest met koolstof
• Koolstof isoleren uit eierschalen
• Verbrandingsproducten van koolstof
• Reductie van koperoxide met koolstof
• Verbranden van koolstof in een proefbuis
• Vloeibare Geleiders
• Aantonen van koolstof

l. Koper

• Het koperbriefgeheim
• Koper Odyssee
• Kwalitatief onderzoek van koper in munten
• Omkeerbare omzetting van kopermetaal tot koperoxide en terug tot koper
• Oscillatie aan koper
• Reactie tussen koper en methanol
• Mooie koperspiegel
• Verkoperen van een ijzeren plaat
• Zwevende magie
• Bruisend koper
• Oxidatie van koper en reductie van koperoxide

m. Kwik

• Kwikdruppel op en neer

n. Lithium

• Lithiumbatterij
• Drakenadem
• Reactie tussen lithium en natrium met water

o. Lood

• Een oplaadbare batterij maken

p. Magnesium

• Verhit magnesium reageert met water
• Magnesium en zink reageren met dichloor
• Flitslicht
• Potloodslijper branden
• Blus magnesiumbrand met water

q. Natrium

• Bereiden van natriummetaal
• Golflengte van een natriumlamp

r. Silicium

• Bereiden van zuiver zand
• Chemische tuin
• Maken van silicium
• Maken van siliconen uit zand

s. Stikstof

• Bereiding van stikstofgas
• Geheime boodschap met ammoniumchromaat

t. Tin

• Maak een tinnen sterrenplaatje
• Dendrieten

u. Waterstofgas

• Bereiding van diwaterstof
• Elektrolyse van waterstofchloride
• Knalgas ontploft in een ei
• Migratie van waterstof is sneller dan lucht
• Plaats van waterstof in de spanningsreeks van metalen
• Potloodslijper vormt knalgas en verdwijnt in zuur
• Racer is de kleinste waterstofauto ter wereld
• Verhit magnesium reageert met water
• Verschijnen en verdwijnen van een kaarsvlam met waterstofgas
• Maken van knalgas met aluminium en ontstopper
• Waterstofgasbellen
• Zelf een elektrolysetoestel bouwen

v. Zilver

• Kerstbal maken
• Zilver maken met honing
• Explosief Zilver
• Zilveren spiegel

w. Zink

• Explosie van een ei
• Maak een kleurrijk muntenkunstwerk
• Zink en koperchloride

x. Zuurstofgas

• Bereiding van zuurstofgas
• De blauwe kolfproef
• Dynamietzeep
• Exotherme reactie met gedroogde gist
• Koolstofdioxide voorkomt branden
• Maak de meeste olifantenpasta
• Reactie tussen zuurstofgas en methyleenblauw
• Zuurstof bevordert verbranding
• Bruisend koper
• Drie lagen gekleurde vloeistof
• Een bloedende nagel
• Identificatie van zuurstofgas
• Stijgend water in een glas met een brandende kaars

y. Zwavel

• Endotherme reactie met zwavel
• Naalden van zwavelkristallen
• Ondergaande zon
• Vorming van FeS met zwavel
• Zwavelpolymeer
• Tijdelijk ontkleuren van bloemblaadjes met zwaveldioxide
• Zwart poeder