Doorzichtige cola

Link filmfragment

1. Onderzoeksvraag

Hoe kunnen we cola, een ondoorzichtige drank, doorzichtig maken met behulp van een chemische reactie?

2. Voorbereiding

Begrippen als achtergrond voor experiment

Leuco-vorm van een kleurstof

Materiaal + stoffen

• Grote maatbeker
• Cola
• Bleekwater
• Roerstaaf

Opstelling (foto)

3. Uitvoeren

Werkwijze

Vul de maatbeker met voldoende cola (3/4 is voldoende)
Voeg een 20 ml bleekwater toe
Roer even met een roerstaaf

Waarneming (+ foto’s)

De cola ontkleurt gedeeltelijk en krijgt een gelige doorzichtige kleur.

Verklaring:

De kleurstof in cola is kleurstof e150d, oftewel karamelkleurstof. De ‘d’ slaat op de toevoeging van ammoniakzouten en sulfieten, dus de complete naam is sulfiet-ammoniakkaramel. Het natriumhypochloriet (NaClO) in het bleekwater zorgt voor een ontkleuring van deze kleurstof door een chemische reactie waarbij de kleurstof wordt omgezet in zijn kleurloze leuco-vorm. Een leuco-vorm is een qua molecule licht gewijzigde vorm (enkele atomen en bindingen verschillen met de originele kleurstof) die resulteert in een kleurloze stof. Aangezien het mengsel niet volledig kleurloos is omdat niet alle kleurstofmoleculen omgezet zijn en er dus te weinig natriumhypochloriet aanwezig is.

4. Reflecteren

Globale reactie:

NaClO + kleurstof –> kleurstof-O + NaCl

Besluit

We kunnen cola ontkleuren door bleekwater toe te voegen en de kleurstof om te zetten in zijn kleurloze leuco-vorm.

Bronnen

Literatuur KLIK – KLIK – KLIK – KLIK

Film KLIK

5. Tips and tricks

Plaats een witte achtergrond achter de maatbeker om de eindkleur beter te zien.
Je kan een reeks maken van cola waar telkens meer javel werd toegevoegd.