Ontleding van bakpoeder tot soda

1.Onderzoeksvraag

Welk gas ontstaat er bij de thermolyse van bakpoeder?

2.Voorbereiding

a.Begrippen als achtergrond voor experiment

• Gasvormingsreactie (een reactie waarbij een gas gevormd wordt)
• Indicator (een stof waarmee we de aanwezigheid van bepaalde andere stoffen kunnen aantonen)
• Ontleding (chemische reactie, gebruikt om samengestelde zuivere stoffen te ontleden in meerdere enkelvoudige zuivere stoffen / synoniem = analyse)
• Analyse (chemische reactie, gebruikt om samengestelde zuivere stoffen te ontleden in meerdere enkelvoudige zuivere stoffen / synoniem = ontleding)
• EZS (een stof die is opgebouwd uit slechts 1 atoomsoort en die niet verder ontleedt kan worden)
• SZS (een stof die is opgebouwd uit meerdere atoomsoorten en die nog verder ontleedt kan worden)

b.Materiaal + stoffen

• 2 statieven (voet + staaf)
• 2 statiefklemmen
• 2 proefbuizen
• Geplooide glazen buis
• 2 doorboorde kurken
• Bunsenbrander
• Lucifers
• Veiligheidshandschoenen
• Kalkwater
• Bakpoeder (NaHCO₃)

c.Opstelling (foto)

d.Etiketten

3.Uitvoeren

a.Werkwijze

1. Doe in een proefbuis een halve centimeter bakpoeder.
2. Klem deze proefbuis vast aan een statief m.b.v. een statiefklem. Doe dit op een hoogte zodanig dat de bunsenbrander er onderin geplaatst kan worden.
3. Plaats een stop, die voorzien is van een opening, op deze proefbuis.
4. Doe 2 centimeter kalkwater in een tweede proefbuis.
5. 
6. Bevestig deze tweede proefbuis aan een ander statief op ongeveer dezelfde hoogte als de eerste proefbuis.
7. Plaats ook op deze proefbuis een stop met opening. Let op: steek een lucifer tussen de stop en de opening van de proefbuis, zodat gassen kunnen ontsnappen.
8. Verbind beide proefbuizen m.b.v. een gebogen glazen staaf. Let op: De glazen buis moet ondergedompeld zijn in het kalkwater!
9. Doe veiligheidshandschoenen aan.

b.Waarneming (+ foto’s)

4.Reflecteren

2 NaHCO₃ –> Na₂CO₃ + H₂O +  CO₂

Ca(OH)₂ + CO₂ –> CaCO₃ + H₂O

Ca(OH)₂ (= kalkwater) is een indicator voor CO₂.

Wanneer de oplossing doorzichtig blijft, is er geen CO₂ aanwezig. Wanneer de oplossing troebel wordt, is er wel CO₂ aanwezig.

Bij de thermolyse van bakpoeder ontstaat het gas koolstofdioxide, dat we aantonen met behulp van kalkwater.