Kleurveranderingen en reactiesoorten met soda

1.Onderzoeksvraag

Welke soorten reacties kunnen aangetoond worden met behulp van soda?

2.Voorbereiding

a.Begrippen als achtergrond voor experiment

• Gasvormingsreactie (een reactie waarbij een gas ontstaat)
• Neerslagreactie (een reactie waarbij vaste deeltjes in een vloeistof ontstaan)

b.Materiaal + stoffen

• 5 reageerbuizen
• Proefbuisrek
• 3 pasteurpipetten
• Spatel
• Koper(II)sulfaat (5 aq) (CuSO₄.5H₂O)
• Lugol
• Rode koolsap
• Natriumcarbonaat (0 aq) (Na₂CO₃)
• Gedestilleerd water
• Tafelazijn
• Calciumdihydroxide (Ca(OH)₂)

c.Opstelling (foto)

d.Etiketten

3.Uitvoeren

a.Werkwijze

1. Doe enkele ml koper(II)sulfaat (5 aq) in een eerste proefbuis (klein beetje vaste stof, aangelengd met gedestilleerd water), enkele ml lugol in een tweede proefbuis en enkele ml rode koolsap in een derde proefbuis. Zorg dat het volume in de drie proefbuizen ongeveer gelijk is.
2. Voeg aan een vierde proefbuis een drietal cm tafelazijn toe.
3. Voeg aan een vijfde proefbuis een drietal cm calciumhydroxide (Ca(OH)₂)
4. Voeg aan elk van de vijf proefbuizen een spatelpunt natriumcarbonaat toe.

b.Waarneming (+ foto’s)

Bij het toevoegen van natriumcarbonaat aan de drie eerste proefbuizen, verandert de kleur van de oplossingen:

• CuSO₄: helderblauw –> troebel blauw
• Lugol: bruin/rood/oranje –> lichtgeel
• Rode koolsap: paars –> groen

In de vierde reageerbuis ontstaan schuim en belletjes (gas).

In de vijfde proefbuis ontstaat een wazige oplossing (neerslag).

4.Reflecteren

Rodekoolsap werkt als indicator en gaat van een paarse kleur naar een groene kleur in basisch midden (natriumcarbonaat)

Lugol + Na₂CO₃:

3Na₂CO₃ + 3I₂ –> 5NaI + NaIO₃ + 3CO₂

CuSO₄ + Na₂CO₃:

Na₂CO_{3 (s)} + CuSO_{4 (aq)} –> CuCO_{3 (s)} + Na₂SO_{4 (aq)}

Tafelazijn + Na₂CO₃:

Na₂CO₃ +2  CH₃COOH –> CO₂ + H₂O + 2 CH₃COONa

Calciumhydroxide (Ca(OH)₂) + Na₂CO₃

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ –> CaCO₃ + 2 NaOH

5. Aanvullingen

KLIK