Isoleren en identificeren van kleurstoffen in vethoudend voedsel (zalmvervangers; kaviaarvervangers)
1.Onderzoeksvraag
Hoe kunnen we kleurstoffen uit gelatinehoudende voedingsmiddelen isoleren en identificeren?
2.Voorbereiding
Materialen
- 10 g van voedsel
- Wijnsteenzuur
- 80 ml aceton
- ammoniakale alcoholoplossing; 28 ml alcohol – 10 ml water en 2 ml 5% ammoniakoplossing
- 5% ammoniakoplossing
- Ontvette woldraad
- Loopvloeistof: natriumcitraat (2,5%) – ammoniakoplossing (5%) -methanol: verhouding 20:5:3
- Testkleurstofmengsel
- Testkleurstoffen
- Balans
- Föhn
- Pincet
- Smeltkroestang
- Rubberen handschoenen
- Glazen trechter
- Filtreerpapier
- Bunsenbrander
- Statief, draadnet
- 250 ml maatbeker
- 50 ml maatcilinder
- glazen schaaltje
- micropipetten
- kooksteentje
- cellulose DC-folie (polygram)
- ontwikkelkamer
- proefbuis
3. Werkwijze
Isolatie van kleurstoffen:
- Weeg ongeveer 5 g zalm- of kaviaarvervangers en pers het voedsel van het grootste deel olie en dep met papier.
- Wrijf het voedsel nu in met 20 ml aceton in een porseleinmortel. De vette aceton wordt weggegooid : org. Afval!
- Herhaal dit proces 3 keer met verse aceton.
- Plaats de mortel met het nu vetvrije voedsel ongeveer 15 min op 100°C in de droogkast om de aceton te verdrijven.
- In de tussentijd zorg voor een schone werkplek en apparatuur.
- Verpulver de nu droge voedselmassa met de stamper. Draag een beschermende bril tijdens dit deel van het experiment, alcoholdampen zijn ontvlambaar.
- Overgiet de droge stof in een bekerglas van 250 ml met 40 ml ammoniakale alcoholoplossing. Verwarm licht met de bunsenbrander en roer tot de kleurstoffen in oplossing zijn gekomen.
- Filtreer in een bekerglas van 250 ml en verdamp de alcohol tot een volume van ongeveer 5 ml. Voeg 25 ml water en een spateltip toe aan wijnsteenzuur. Test met pH-papier op zuur karakter van de oplossing.
- Voeg een ontvette wollen draad en kooksteentjes. Verwarm en roer tot een groot deel van de kleurstoffen op de woldraad is aangebracht. Haal de woldraad eruit en spoel deze meerdere keren grondig af onder stromend water.
- Plaats nu de grondig gereinigde woldraad in een bekerglas van 250 ml en voeg 30 ml 5 % ammoniakoplossing toe.
- Verhit tot koken. Roer tot de kleurstof bijna volledig in oplossing is gegaan.
- Haal de bijna verkleurde woldraad eruit met een pincet en concentreer de kleurstofoplossing eerst tot ongeveer 3 ml. Giet dan rond in een kleine reageerbuis en concentreer verder tot I ml. Laat de oplossing koelen en giet op een horlogeglas
- Breng het staal aan op de DC-folie:
- 1 Kleurstof van voedingsmiddel 2Testkleurstofmengsel 3 E104 geel
Droog de kleurpunten met een föhn.
Doe 10 ml loopvloeistof in de scheidingskamer, sluit het en schud krachtig om stoomverzadiging te bereiken.
Plaats de DC folie in de scheidingskamer.
Haal het chromatogram eruit na ongeveer 20 minuten ontwikkeltijd en droog het met de föhn.
Vergelijk met de kleurstoffen van het testkleurstofmengsel welke kleurstoffen er in het levensmiddel zou kunnen zijn.