Bereiding van anionische tensiden uit vetalcoholen en vergelijken met een zeepoplossing

1.Onderzoeksvraag

Hoe kun je anionische tensiden bereiden?

2.Voorbereiding

Materialen

• 10 kleine proefbuizen
• Balans
• Spatel
• Pipetten (1 en 5 ml)
• Pasteurpipetten
• 10 ml maatcilinder
• Bekerglas van 250 ml of waterbad
• Erlenmeyer  ml
• Dodecanol
• Diëthylether
• Geconcentreerd zwavelzuur
• NaOH oplossing
•  Mol/l
• Fenolftaleïneoplossing (0,05%)
• Azijnzuuroplossing 1 mol/l
• Magnesiumchloride oplossing    1 mol/l
• Calciumchloride oplssing 1 mol/l
• Zeepoplossing in water (0.5%)
• Gedestilleerd water

3. Werkwijze

• Breng 1 g dodecanol in een proefbuis en voeg 2 ml diëthylether en 0.6 ml zwavelzuur toe.
• Breng de oplossing met in een beker gevuld met water aan het koken
• Laat de oplossing nadien 20 minuten staan

1. Onderzoek tussendoor de eigenschappen van een zeepoplossing, natriumstearaat-oplossing.

   Meng telkens in een proefbuis 5 ml natriumstearaat-oplossing met:

   • 1 ml water
   • 1 ml magnesiumchloride oplossing
   • 1 ml calciumchloride oplossing
   • 1 ml azijnzuuroplossing

   Werk ondertussen verder aan de vorming van het natriumdodecylsulfaat.

   Giet het zout in een erlenmeyer en voeg 10 ml gedestilleerd water en 1 druppel fft oplossing.

   Neutraliseer dit met 10 ml NaOH oplossing tot een roodkleuring ontstaat. Voeg nu druppelsgewijs azijnzuuroplossing toe tot de roodkleuring verdwijnt.

   Breng vervolgens aan de gemaakte tenside water tot ongeveer 100 ml.

   Neem nu om een vergelijking tr maken met de zeepoplossing telkens 5 ml in een proefbuis en meng met:

   • 1 ml water
   • 1 ml magnesiumchloride oplossing
   • 1 ml calciumchloride oplossing
   • 1 ml azijnzuuroplossing

   Meng telkens en vergelijk met de vorige waarnemingen.

4. Reflectie

In vele zepen en wasmiddelen zitten anionische tensiden, die uit vetalcoholen zijn bereid? Een voorbeeld is natriumdodecylsulfaat  dat men via de verestering van dodecanol met zwavelzuur kan bereiden.

Schuimvormende toont de oppervlakte-actieve eigenschappen van zeep en dodecylsulfaat.

Magnesium en calcium ionen zijn zorgen voor verharden van water. In tegenstelling tot zeep heeft dodecylsulfaat ook zijn oppervlakte-actieve effect in hard water.

Zuren maken zepen onwerkzaam, waarbij ze het  zeepanion van het vetzuur neutraliseren.

Dodecylsulfaat toont ook zijn effect in het zure milieu.