Motorboot
- Onderzoeksvraag
Hoe kunnen we een papieren bootje vooruit laten varen door een fysische reactie?
- Voorbereiding
Materiaal + stoffen
- Grote, lage bak (dissectiebak)
- Water
- Papier
- Schaar
- Afwasmiddel
- Pipet
- Kleine maatbeker
Opstelling (foto)
- Uitvoeren
Werkwijze
Vul de bak met een laag van minstens 2 cm water
Knip uit papier één of enkele ‘bootjes’ in deze vorm (de afmetingen mogen licht wijzigen):
Leg een bootje op het water in de hoek van de bak en wijs de punt naar het midden van de bak
Doe een beetje afwasmiddel in de kleine maatbeker en vul de pipet
Doe een druppel afwasmiddel in het ronde gaatje van het ‘bootje’
Waarneming (+ foto’s)
Het bootje schiet snel vooruit.
Verklaring:
Door intermoleculaire krachten tussen de watermoleculen (waterstofbruggen) ontstaat er een oppervlaktespanning aan het wateroppervlak. Deze oppervlaktespanning wordt verbroken door verontreinigingen zoals afwasmiddel (= fysische reactie). De watermoleculen kunnen dan vrij bewegen in de bovenste laag, zoals de moleculen in het water vrij kunnen bewegen. Door de lange gleuf van het bootje kunnen de bewegende watermoleculen maar één kant op en duwen ze het bootje vooruit.
- Reflecteren
Besluit
We kunnen een bootje laten vooruit bewegen door de oppervlaktespanning te verbreken waardoor het bootje vooruitgeduwd wordt.
Bronnen
Film KLIK
- Tips and tricks
Als je de proef opnieuw wilt doen: ververs het water in de bak. Als de oppervlaktespanning éénmaal verontreinigd is, lukt de proef niet nogmaals
Plaats de druppel afwasmiddel zo snel mogelijk in het ronde gat voordat het papiertje te nat is
Je kan verschillende ontwerpen van bootjes uittesten om te kijken welke het beste vaart.
Bedenk ook samen met de klas welke factoren van invloed zijn op het onderzoek (effect van zeepresten op de volgende boottest, hoeveelheid zeep per boot et cetera) en hoe je het onderzoek doen kunt verbeteren.