Crème maken

1.Onderzoeksvraag

Tijdens carnaval wordt er altijd veel make-up gedragen. Om het afschminken makkelijker te laten verlopen, zorgde de organisatoren voor gratis crèmes voor alle deelnemers bij het ontschminken . De dag voor de stoet wordt Cor dood in de kleedkamer aangetroffen, met allemaal rode vlekken en chemische brandwonden op zijn gezicht en het potje crème naast zich. Het forensisch team test de crème op gevaarlijke stoffen door een zuur-base-indicator toe te voegen, deze verkleurde blauw als hij met de crème gemengd werd.

Er worden drie verdachten opgepakt:

1. Joke, zij is altijd al jaloers geweest op de goede schminktechnieken van Cor. In haar vuilbak had men een fles NaOH teruggevonden.
2. Nick, hij is verantwoordelijk voor de versiering van de praalwagen van Cor maar Cor was nooit tevreden en hij moest altijd opnieuw beginnen. In zijn schuur werd een fles H₂SO₄
3. Bertil, hij haalt graag grapjes uit maar denkt niet aan de gevolgen. In zijn huis had men een fles HCl teruggevonden.

Wie is de dader?

2.Voorbereiding

a. Begrippen

• zuren
• basen
• indicator
• pH

b. Materialen

• 6 g bijenwas
• 38 g kokosolie
• Water
• HCl (0,1mol/l)
• NaOH (0,1 mol/l)
• Sucroseoplossing 0,1 mol/l
• NaCl-oplossing 0,1 mol/l

c. Opstelling

d. Veiligheid

3. Uitvoeren

a. Werkwijze

De leerkracht maakt de crèmes op voorhand:

1. Smelt de bijenwas au bain-marie.
2. Neem hem van het vuur en voeg de kokosolie toe.
3. Roet tot er een glad mengsel ontstaat.
4. Verdeel het mengsel over 4 potjes en voeg aan een potje 10 druppels NaOH 0,1 mol/l toe, aan het andere 10 druppels HCl 0,1 mol/l, aan het derde 10 druppels suikeroplossing 0,1 mol/l en vierder 10 druppels zoutoplossing 0,1 mol/l .
5. Laat alles afkoelen.

Geef de leerlingen universeel indicator en laat hen de zuurtegraad van de crèmes testen.

b. Waarneming

De universeel indicator wordt blauw/paars bij de base NaOH en oranje/roze bij het zuur HCl. Bij de crème waar geen zuur of base aan toegevoegd werd, blijft de indicator oranje.

4.Reflecteren

a. Besluit

Bij de crème met HCl verkleurt de universeel indicator naar oranje/roze. HCl is een zuur en heeft een pH van ongeveer 4,5. De suikeroplossing en de zoutoplossingen zijn neutraal en verkleuren de indicator niet.

Bij de crème met NaOH verkleurt de universeel indicator naar blauw/paars. NaOH is een base en heeft een pH van ongeveer 9,5. Joke is de dader.

b. Bronnen

KLIK

5.Verdachten