Kokosvet koelt bij het smelten
1.Onderzoeksvraag
Wat gebeurt er wanneer we kokosvet en witte bijenwas in verwarmd water brengen?
2.Voorbereiding
a.Materiaal + stoffen
- Bekerglas (500ml) (1)
- Bekerglazen (100ml) (2)
- Kookplaat
- Balans
- Weegschuitjes (2)
- Thermometers (2)
- Water
- Bijenwas
- Cacaoboter
b.Opstelling (foto)
3.Uitvoeren
a.Werkwijze
- Verwarm ongeveer 150ml water in een bekerglas van 600ml op de kookplaat tot ongeveer 40°C
- Weeg m.b.v. de balans 5g kokosvet en 5g witte bijenwas in twee weegschuitjes af.
- Voeg het kokosvet in het ene bekerglas van 100ml en de bijenwas in het andere bekerglas van 100ml.
- Voeg in beide bekerglazen ongeveer 50-60ml water toe van 40°C.
- Volg m.b.v. de thermometer de temperatuur in beide bekerglazen.
b.Waarneming (+ foto’s)
– In het bekerglas met het kokosvet zien we het kokosvet vloeibaar worden (smelten) en daalt de temperatuur van 39°C naar 34,1°C. De temperatuur daalt dus met 4,9°C.
– In het bekerglas met de witte bijenwas daalt de temperatuur van 39°C naar 37,4°C.
De temperatuur daalt dus met slechts 1,5°C. (Deze daling is te wijten aan het niet voldoende isoleren van het bekerglas.)
4.Reflecteren
Faseovergangen worden altijd veroorzaakt door energie. Wanneer een stof van de ene toestand naar de andere overgaat, gaat dit gepaard met de opname of afgifte van warmte.
Kokosolie is een triglyceride , die is opgebouwd is uit meer dan 90% verzadigde vetzuren.
Het is afkomstig van de kokosnoot – het zaad van de kokospalm – en wordt verkregen door het drogen van het kokosnootvlees. Voor gebruik als voedingsmiddel moeten de kokosolie vrije vetzuren verwijderd worden (tot 10 % ) door raffinage. Het verkregen relatief grof materiaal heeft een klein smelttraject: Kokosolie is vloeibaar bij 25-27 °C. Door deze lage smelttemperatuur smelt kokosolie in je hand, net als in je mond. Aangezien de verbruikte smeltwarmte onttrokken wordt uit de omgeving, geeft het smelten van kokosolie een gevoel van koelte. Ditzelfde proces treedt op in het bekerglas, waarbij de warmte onttrokken wordt aan het water en hierdoor koelt het water af. Dit noemen we een endo-energetisch proces. Omdat de energievorm hier warmte is, spreken we van een endotherm proces.