Kleurenorgel

1.Voorbereiding

a.Materiaal + stoffen

• Bril
• Zes bekerglazen van 50 of 100 ml met viltstift gemerkt van: +II …. +VII
• Ijsklontjes
• Mangaan(II)sulfaat  (verzadigde oplossing)
• Kaliumpermanganaat: 0.1 g in 100ml water
• Natriumsulfiet: 2 g in 100 ml water
• Natriumhydroxide 6M
• Zwavelzuur (33 ml geconcentreerd zwavelzuur in 100 ml water)

2.Uitvoeren

a.Werkwijze

Bekerglas+II: breng enkele ml mangaansulfaatoplossing in het bekerglas en vul met water aan tot ,ongeveer 50 ml. De oorspronkelijke lichtroze gekleurde oplossing is na het verdunnen kleurloos. Het Mn²⁺ ion heeft een lichtroze kleur.

Bekerglas +VII: breng enkele ml kaliumpermanganaatoplossing in het bekerglas en vul met water aan tot ongeveer 50 ml. De oplossing is donkerpaars gekleurd. Het ion MnO₄^– bezit een paarse kleur

Bekerglas +IV: Voeg aan enkele ml mangaansulfaat oplossing 2 à 3 druppels kaliumpermanganaatoplossing toe en vul met water tot 50 ml. De vloeistof vertoont een bruine kleur , door vorming van bruinsteen: MnO₂

Bekerglas +III: breng enkele ml mangaansulfaatoplossing in een beker, voeg er enkele druppels van de zwavelzuuroplossing toe en enkele druppels kaliumpermanganaatoplossing. Vul met water tot 50 ml. De oplossing vertoont een rode kleur, kenmerkend voor Mn³⁺

 Beker +VI: Breng in een bekerglas enkele ml kaliumpermanganaatoplossing, voeg er enkele druppels natriumloog aan toe en voeg er dan net zo lang natriumsulfietoplossing  bij tot de oplossing een diepgroene kleur heeft gekregen. Vul nu met water aan tot 50 ml. De groene kleur is kenmerkend voor MnO₄^2-

Beker +V: Breng in een bekerglas enkele ijsklontjes en 1ml kaliumpermanganaatoplossing. Voeg dan de dubbele hoeveelheid 6M NaOH toe en vul met water aan tot 100 ml. Voeg geleidelijk aan en druppelsgewijs de Na₂SO₃ oplossing toe. Een duidelijke blauwe kleur is waar te nemen, afkomstig van hypomanganaationen: MnO₄^3-. Omdat deze ionen maar een tiental seconden blijven bestaan, wordt hun levensduur verlengd door toevoeging van ijs als koelmiddel.

Opmerkingen:

De laatste stap is niet altijd verkrijgbaar (blauwe kleur). Werk met voldoende ijs en met de sulfietoplossing.

3.Reflecteren

KLIK – KLIK