Zelf zeep maken

1.Voorbereiding

Materiaal + stoffen

• natriumhydroxide ( 9 g)
• gedestilleerd water (24 g)
• 3 maatbekers
• schoteltje
• roerlepel
• weegschaal
• thermometer
• magnetische roerder
• potje
• geurstoffen
• arachideolie

2.Uitvoeren

a.Werkwijze

Maken van natronloog

1. Weeg 9 g natriumhydroxide af.
2. voeg het voorzichtig toe aan het 24 g gedestilleerd water.
3. goed roeren zodat al het natriumhydroxide opgelost is.
4. zorg dat de oplossing 50° C is.

Maken van zeep

1. verwarm de arachideolie tot 50°C
2. zet het roersteentje in de beker met arachideolie en start de magnetische roerder.
3. voeg het natronloog toe aan de arachideolie
4. laat de magnetische roerder 5 minuten opstaan
5. plaats het schoteltje (pyrex/Schot) in de oven op 90°C
6. haal na 30 minuten de zeep uit de oven en voeg kleurstoffen toe
7. laat de zeep afkoelen

b.Waarneming (+ foto’s)

3. Verklaring

Wanneer men natriumhydroxide samen doet met vetten ontstaat er een ester met afsplitsing van watermoleculen. Deze reactie noemt men een verzepingsreactie. Vetten en oliën zijn verbindingen (esters) van glycerol met voornamelijk drie vetzuren, namelijk stearinezuur (C₁₇H₃₅COOH), palmitinezuur (C₁₅H₃₁COOH) en oliezuur (C₁₇H₃₃COOH). Vaste vetten bevatten geen oliezuur, vloeibare oliën wel. De splitsing van vetten of oliën in glycerol en vetzuren wordt verzeping genoemd. Dit is eigenlijk een evenwichtsreactie, maar onder invloed van natronloog verschuift het evenwicht naar rechts door vorming van de natriumzouten van de vetzuren. Deze zouten zijn in de volksmond beter bekend onder de naam zeep.

R = Vetzuurketen van stearine-, palmitine-, of oliezuur.

Omdat zeep onoplosbaar is in een natriumchloride oplossing vormen zich tijdens het uitzouten twee lagen. De onderlaag bevat natrium-chloride (NaCl), de bij de reactie gevormde glycerol en sporen natron-loog. De bovenlaag bestaat voornamelijk uit zeep met cicra 30% water.

KLIK – KLIK