Bloemen verkleuren

Filmfragment

1.Onderzoeksvraag

Hoe kunnen we bloemen laten verkleuren door toevoeging van een bepaalde stof ?

2.Voorbereiding

a.Materiaal + stoffen

• glazen bokaal met deksel
• enkele watten
• 36%  ammoniakoplossing
• blauwe of paarse bloemen

b.Opstelling (foto)

c. Etiketten

d.COS brochure

3.Uitvoeren

a.Werkwijze

Breng de watten op de bodem van de bokaal. Gier hierover een 10 ml ammoniakoplossing. Leg hierin een aantal blauwe of paarse bloemen. Sluit de bokaal en wacht een uurtje.

b.Waarneming (+ foto’s)

De bloem is eerst blauw en daarna bruin verkleurd.

Uitbreiding van de proef

Bereid een 2^de bokaal voor met watjes. Giet nu 10 ml geconcentreerde HCl over de watjes.

Leg de bloem, nadat hij verkleurd is, in de bokaal met het geconcentreerde HCl. Je zult zien dat de bloem terug haar oorspronkelijke kleur krijgt.

  

4.Reflecteren

De stoffen in het rozenblad fungeren als indicator. Deze indicator gaat paars/blauw kleuren door de basische ammoniak dampen.

In het plantenrijk komen vele kleuren voor. De groene kleur van planten bv wordt veroorzaakt door bladgroen (chlorofyl). De kleurstof die we in dit experiment geïsoleerd hebben is echter een andere soort.  Plantaardige kleurstoffen hebben vaak een ‘indicatorwerking’ hetgeen met dit experiment ook aangetoond is.
Lakmoespapier bv. is een bekende indicator. Dit papier wordt rood als het met zuren in aanraking komt, en blauw als het met een base in contact komt. In neutraal milieu is het paars. Lakmoespapier wordt gemaakt van lakmoes, een plantaardige kleurstof die gehaald wordt uit mossen, vnl. uit Lecanora tartarea en Rocella tinctoria. Lakmoes is dus een plantaardige indicator.
Vele van deze plantaardige kleurstoffen zijn afgeleid van anthocyanen, dat is een groep rode, blauwe of paarse kleurstoffen. Deze groep heeft een duidelijke indicatorwerking, bv. cyanidines (afgeleid van anthocyaan). De rode kleur in bieten wordt ook veroorzaakt door een anthocyaanverbinding. Anthocyanidines zijn planten kleurstoffen die in de cel vakuole gelokaliseerd zitten. Ze veroorzaken de rode, paarse en blauwe verkleuring van vele bloemen en fruitsoorten.Als ringsysteem bevatten ze een flaveen, als 3 of als 3,5 glycoside. Deze worden door zuren afgebroken naar  de corresponderende suikers and de echte kleurstofcomponenten. Door zure hydrolyse worden de anthocyanidines omgezet naar flavylium zouten (oxonium zouten) waarvan de kationen resonantie gestabiliseerd zijn

De stoffen in het rozenblad fungeren als indicator. Deze indicator gaat paars/blauw kleuren door de basische ammoniak dampen.

Anthocyanen zijn gebruikelijke pigmenten van veel bloemen. De rode kleur van rozenblaadjes en de blauwe kleur van viooltjes worden veroorzaakt door hun aanwezigheid. De kleur van anthocyanines kan variëren afhankelijk van de aanwezigheid van zuren en basen. Pigment is roze bij lage pH, paars bij neutraal en groenachtig geel bij hoge pH. Dit vermogen maakt het mogelijk om het te gebruiken als een zuur-base indicator. In het onderzochte experiment fungeert de hele bloem als lakmoespapier. Het mengsel dat in het experiment werd gebruikt, is zeer vluchtig. Ammoniak is een base en verschuift de pH naar alkalische draaiende viooltjes van blauw naar groen en geel. Tegelijkertijd bevorderen diëthyletherdampen de extractie van pigmenten uit plantencellen. De meeste paarse en roze bloemen in alkalisch milieu worden heldergroen. Witte bloemen worden geel. Rode herfstbladeren worden onmiddellijk groen. Maar gele bloemen zoals boterbloemen en goudsbloemen veranderen hun kleur niet. Het enige effect is dat ze een beetje helderder worden. De reden is dat sommige gele bloemen geen anthocyanines als kleurstof bevatten. Hun kleur wordt bepaald door andere organische pigmenten – carotenoïden. Ze ondergaan ook enkele veranderingen wanneer de pH alkalisch wordt, maar ze zijn niet zo dramatisch.

5.Onderwerpen

• werking van zuur-base indicatoren
• indicatoren in de natuur

 

6. Aanvullingen

KLIK – KLIK