Wat/Wie?
Een nevelvat, ook wel nevelkamer of Wilsonvat genoemd, is een wetenschappelijk instrument waarmee we sporen van elektronen of alfadeeltjes zichtbaar kunnen laten worden. Het Wilsonvat is uitgevonden door Charles Wilson in 1911.
Begrip
Het nevelvat is een afgesloten vat dat gevuld is met oververzadigde en onderkoelende damp. Het moment dat er een invallend deeltje met het mengsel dat in het vat zit wisselwerkt, dan kan een aantal atomen op zijn pad ioniseren. Het ion dat dan is ontstaat trekt de damp dat errond ligt aan. Daardoor verhogen de ionen lokaal de dampdichtheid. Door omstandigheden leidt dit tot condensatie van de damp.WeetjesHet positron werd voor het eerst waargenomen met de hulp van een nevelvat.
Er zijn slechts enkele eenvoudige materialen nodig om een wolkenkamer te bouwen: Doorzichtige glazen of plastic container met deksel
- 99% propaan-2-ol
- Droog ijs
- Geïsoleerde container (Piepschuimdoos)
- Absorberend materiaal: spons
- Zwart papier
- Zeer heldere zaklamp
- Kleine kom warm water
Begin met een stuk spons op de bodem van de pot te leggen. Maak een goede pasvorm zodat het niet loskomt wanneer de pot later wordt omgekeerd. Indien nodig kan dit met een beetje klei of kauwgom om de spons aan de pot te plakken. Vermijd tape of lijm, omdat de alcohol het kan oplossen. Snijd het zwarte papier om de binnenkant van het deksel te bedekken. Zwart papier elimineert reflectie en is licht absorberend. Als het papier niet op zijn plaats blijft wanneer het deksel is verzegeld, plak het op het deksel met klei of gom.
Leg het met papier gevoerde deksel voorlopig opzij. Giet propaan-2-ol in de pot zodat de spons volledig verzadigd is, maar zonder overtollige vloeistof te hebben. De eenvoudigste manier om dit te doen is om alcohol toe te voegen totdat er vloeistof is en vervolgens het overtollige eruit te gieten.
Sluit het deksel van de pot. In een kamer die volledig donker kan worden gemaakt (bijvoorbeeld een kast of badkamer zonder ramen), giet je droogijs in de pipeschuim. Draai de pot ondersteboven en plaats deze met het deksel op het droge ijs. Laat de pot ongeveer 10 minuten afkoelen. Zet een schaaltje warm water op de wolkkamer (op de bodem van de pot). Het warme water verwarmt de alcohol en vormt een wolk van damp. Schakel ten slotte alle lichten uit. Schijn met een zaklamp door de zijkant van de wolkkamer. Je ziet zichtbare sporen in de wolk als ioniserende straling de pot binnenkomen en verlaten.
Experiment: KLIK
