Aardappel als waterpomp
1.Onderzoeksvraag
Hoe kan je het DNA van een tomaat aantonen?
2. Materiaal + stoffen
- tomaat
- keukenzout
- afwasmiddel
- water
- ijs
- wodka of whisky
- 2 bekerglazen
- maatbeker (50 ml)
- mes
- mixer of mortier en stamper
- pipet (2 ml)
- trechter
- filtreerpapier
- proefbuis
- warmwaterbad (60°C)
3.Uitvoeren
a.Werkwijze
– Snijd 1/3 tomaat in kleine stukjes.
– Doe vervolgens de tomaat in een bekerglas.
– Maak een oplossing van de volgende stoffen: afwasmiddel (5 ml), 1 koffielepel zout, water (45 ml). Roer goed.
– Voeg de oplossing bij de stukjes tomaat in het bekerglas.
– Mix het goedje in het bekerglas.
– Plaats het bekerglas, hittebestendig, in een warmwaterbad (60°C) gedurende 15 minuten. Roer regelmatig.
– Plaats het bekerglas in een ijsbad.
– Filtreer de oplossing.
– Giet het filtraat, de vloeistof die overblijft, in een tweede bekerglas.
– Doe 0,5 ml van het filtraat in een proefbuisje.
– Dan voeg je 1 ml vodka of whisky toe, met behulp van een pipet, aan het filtraat en plaats er een folie, parafilm, op.
– Draai het proefbuisje zachtjes om (niet schudden!).
b.Waarneming (+ foto’s)
Voor de proef: we hebben een rode(*) tomaat. Het keukenzout is een witte, vaste, korrelige stof. Het afwasmiddel kan verschillende kleuren hebben, afhankelijk welk merk/soort je thuis hebt. Wodka of whisky is een zware alcoholische drank. Het is een doorzichtige vloeistof. Water is ook een doorzichtige vloeistof en ijs is een vaste stof.
(*) Je kan deze proef ook uitvoeren met geelachtige/oranje tomaten
Tijdens de proef: De oplossing van afwasmiddel, zout en water heeft een melkachtige kleur.
Het gemixte mengsel heeft een oranje kleur en is heel dik.
Na toevoeging van alcohol zie je twee lagen. Eén laagje alcohol, bovenste laag, en één laag met het gemixte mengsel, onderste laag.
Na de proef: We zien een rood ‘propje’, een vaste stof in het filtraat met de alcohol.
4.Reflecteren
Door de tomaat te mixen proberen we de cellen, van de tomaat, uit elkaar te halen.
Met behulp van het afwasmiddel gaan bepaalde zaken van de cellen oplossen. De taak van het zout is om nog andere onderdelen van het DNA te verwijderen. Vervolgens gaat men het DNA van de tomaat scheiden aan de hand van de scheidingstechniek: filtratie. Daarna heeft de alcohol, whisky of wodka, de functie om het DNA te laten neerslaan, zichtbaar maken. Het rode ‘propje’ is het DNA van de tomaat. De rode kleur komt van een tomatenpigment dat zorgt voor de rode kleur van de tomaat dier eraan kleeft.
