Blauw op drie wijzen

1.Onderzoeksvraag

Hoe kunnen we een indicatordoekje op drie manieren van kleur doen veranderen? Dit van rood naar blauw en weer naar rood?

2.Voorbereiding

a.Begrippen als achtergrond voor experiment

• pH: is een maat voor de zuurtegraad van een waterige oplossing.
• zuur-base: zuren hebben een pH-waarde van lager dan 7, basische oplossingen hebben een pH-waarde van hoger dan 7 op de pH schaal.

b.Materiaal + stoffen

• Verwarmingsplaat
• Roerstaaf
• Thermometer
• Wit katoen
• Weegschaal
• 9-volt batterij
• Bekerglas (4)
• Proefbuis
• Gedestilleerd water
• Ethanol
• Zetmeel
• H₂SO₄

c.Bereiding oplossingen

Zetmeel oplossing (max 1 dag op voorhand)

• Los 1g zetmeel op in 5ml gedestilleerd water
• Breng 1l gedestilleerd water aan de kook
• Voeg hier de brij aan toe
• Verwarm nog enkele minuten
• Roer tot de oplossing kleurloos is

 

3 mol/l H₂SO₄ oplossing

• Voeg 29.4g toe aan 80ml gedestilleerd water
• Vul aan tot 100 ml

 

Thymolftaleïne oplossing

• Los 0.04g thymolftaleïne op in 50ml ethanol en 50ml gedestilleerd water

 

Doekjes geïmpregneerd congorood

• Voeg 0.5g congorood in 250ml gedestilleerd water
• Verwarm tot 60°C
• Dompel een stuk wit katoen onder in de oplossing (15min)
• Haal het katoen uit de vloeistof en spoel tot het geen rode kleur meer afgeeft
• Hang het te drogen en knip in stukken

 

Beker 1 : KI-oplossing (0.02mol/l)

• Breng 1 g in 200ml

Beker 2 : leeg

Beker 3 : NaOH-oplossing (0.25mol)

• Breng 3g in 300ml

d.Opstelling (foto)

e.Etiketten

3.Uitvoeren

a.Werkwijze

Stap 1

1. Giet de inhoud van proefbuis (zetmeel en H₂SO₄) bij beker 1 (KI-oplossing)
2. De kleur van de oplossing in beker 1 is kleurloos
3. Koppel nu een 9-volt batterij aan de oplossing in de beker
4. Roer de oplossing. De oplossing kleurt blauw

 

Stap 2

1. Giet de blauwe vloeistof in een andere beker
2. Laat de batterij in bekerglas 1
3. Neem een rood doekje en dompel dit onder : doekje wordt blauw

 

Stap 3

• Dompel het blauwe doekje in beker 3 : doekje kleurt rood

 

Stap 4

• Wring het doekje (rood) uit boven beker 4 : kleurloze oplossing kleurt blauw

b.Waarneming (+ foto’s)

4.Reflecteren

De stof in oplossing is dijood, bij aanwezigheid van zetmeel ontstaat jood-zetmeelamylosecomplex met een blauwe kleur

Het dijood reageert vervolgens weg, waardoor het niet meer met zetmeel kan reageren en de blauwe kleur verdwijnt

Het doekje is rood door het congorood, dit is een zuur-base indicator bij een pH hoger dan 5.2 is de kleurstof rood, bij een lagere pH kleurt het blauw.

Tijdens de proef wordt een indicator doekje gemaakt. Dit kan dienen om aan te tonen of het gaat om een base of een zuur. Dit ondergaat dus een kleurverandering wanneer het in een zuur of in een base wordt gedompeld.